Có một thời gian dài, tôi sống chỉ để… trả lãi.
Không tiết kiệm. Không đầu tư. Không dám tiêu xài. Không còn kế hoạch gì cho cuộc đời – ngoài việc cầm cự.
Tôi từng nghĩ: “Chỉ cần gồng thêm một tháng nữa là mình xoay được.”
Nhưng tháng nào cũng giống tháng nào. Lương về là bay sạch. Tin nhắn báo nợ, điện thoại đòi tiền, cảm giác bế tắc đến mức nhiều đêm… tôi không dám ngủ sớm, vì sợ ngày mai lại bắt đầu lại vòng lặp đó.
Tôi đã vay đầu này trả đầu kia suốt gần hai năm.
••••••••••••••••
KHỞI ĐẦU KHÔNG HỀ TỆ – NHƯNG TÔI KHÔNG CHUẨN BỊ GÌ CẢ
Tôi tốt nghiệp ngành Công nghệ Thông tin (lập trình viên) năm 2013. Có công việc ổn định, lương không tệ. Thậm chí năm 2015, tôi còn bắt đầu kinh doanh kiểu “tay trái” bằng mô hình thuê – cho thuê nhà.
Ban đầu có lời. Tôi tự tin, thậm chí hơi kiêu ngạo. Thấy ai cũng “giỏi giang” hơn mình thì mặc cảm, nên tôi nghĩ mình cần làm gì đó nhanh chóng để thoát ra khỏi lối mòn đi làm công ăn lương.
Tôi bắt đầu vay thêm để mở rộng, nhưng không có kế hoạch rõ ràng, không tính rủi ro. Thiếu kiến thức tài chính. Không theo dõi dòng tiền. Không chuẩn bị quỹ dự phòng. Một vài vụ trộm, khách chuyển chổ, vài khoản trễ hạn… và mọi thứ sụp đổ nhanh hơn tôi tưởng.
••••••••••••••••
VAY XOAY VÒNG – VÀ CẢM GIÁC MẤT KIỂM SOÁT CUỘC ĐỜI
Thay vì dừng lại, tôi cố… GỒNG.
Tôi vay nóng, mượn bạn bè, mượn người thân, trả tiền này bằng tiền kia. Càng ngày tôi càng mất kiểm soát. Tôi không biết mình nợ ai bao nhiêu. Tôi cũng không dám nhìn vào tài khoản ngân hàng.
Tôi nhớ có tháng, tôi đi làm, nhận lương, và… chuyển trả nợ hết chỉ trong 30 phút. Không còn gì cho mình. Không còn niềm vui. Không còn kế hoạch gì cho tương lai.
••••••••••••••••
TÔI QUYẾT ĐỊNH NGỪNG TRỐN TRÁNH – VÀ ĐỐI MẶT
Điều thay đổi không đến từ “ý chí” gì to lớn. Mà đến từ một bữa cơm im lặng với ba mẹ. Tôi đã quyết định nói thật về khoản nợ mình đang gồng đang gánh, dù trước đó luôn giấu.
Tôi không xin tiền. Tôi chỉ muốn thừa nhận.
Ba tôi chỉ nói:
“Biết rồi thì làm lại. Vay ở đâu, ghi ra. Gom lại một mối, rồi trả dần. Mẹ cha còn đây, không sợ.”
Tôi ngồi viết ra từng khoản nợ, từng con số. Lần đầu tiên sau gần hai năm, tôi dám nhìn thẳng vào sự thật. Và đó là lúc tôi bắt đầu có lại một chút kiểm soát.
••••••••••••••••
CÁC BƯỚC GIÚP TÔI CHẤM DỨT VÒNG XOÁY NỢ NẦN
- GOM NỢ VỀ MỘT MỐI: Vay người thân (và cam kết rõ ràng) để dứt điểm app, lãi cao
- LẬP FILE THEO DÕI NỢ & THU CHI: Tôi làm file Excel đơn giản, và cập nhật mỗi tuần
- TĂNG THU BẰNG MỌI CÁCH: Nhận làm web, code app, chạy Grab – miễn là dòng tiền dương
- GIẢM CHI KHÔNG THƯƠNG TIẾC: Dừng tiêu vì sĩ diện, cắt nhậu, dừng upgrade điện thoại
- ĐỌC SÁCH, HỌC TỪ ĐẦU: Tôi đọc về tài chính cá nhân, quản lý tiền, tư duy tự do tài chính
Không có phép màu. Nhưng mỗi ngày, tôi cảm thấy ít ngạt thở hơn một chút.
••••••••••••••••
TÔI KHÔNG GIÀU LÊN – NHƯNG TÔI LẤY LẠI CUỘC SỐNG
Khoảng một năm sau đó, tôi trả được gần hết nợ, bắt đầu có khoản tiết kiệm đầu tiên. Tôi làm thêm được nhiều hơn, bắt đầu học SEO, viết blog, xây site affiliate nhỏ.
Tôi nghĩ lại về tự do tài chính không phải là nghỉ làm sớm hay có xe sang, mà là:
- Không ai gọi đòi nợ mỗi sáng
- Không phải vay trước để sống tới cuối tháng
- Có thể mời ba mẹ đi ăn mà không phải đắn đo
Tôi không giàu. Nhưng tôi bắt đầu sống đúng hướng.
••••••••••••••••
LỜI NHẮN CHO BẠN – NGƯỜI ĐANG TRONG VÒNG XOÁY GIỐNG TÔI NGÀY TRƯỚC
Nếu bạn đang loay hoay, hãy nhớ:
Muốn THOÁT NỢ, phải DỪNG CHẠY. Đối mặt. Gom lại. Và bắt đầu lại – từng đồng, từng bước.
Bạn không cần giàu liền. Bạn chỉ cần có lại quyền kiểm soát.
Tôi đã từng lạc lối – và làm lại được. Bạn cũng vậy.